درمان خروپف و آپنه خواب با کمک دستگاه‌های دهانی

سعید علیزاده

۲۱ خرداد ۱۴۰۴

Rate this post

خروپف صدایی است که در اثر عبور هوا از راه‌های هوایی باریک در گلو در هنگام خواب ایجاد می‌شود. این وضعیت ممکن است برای فرد خروپف‌کننده بی‌خطر باشد اما برای اطرافیان او آزاردهنده است. در مقابل، آپنه خواب (Sleep Apnea) یک اختلال جدی‌تر است که در آن فرد در طول خواب به‌طور مکرر دچار توقف تنفس یا کاهش شدید جریان هوا می‌شود. آپنه خواب در صورتی که درمان نشود می‌تواند منجر به مشکلات قلبی، فشار خون بالا، افسردگی و حتی سکته مغزی شود.

دستگاه‌های دهانی: راهکاری مؤثر برای درمان خروپف و آپنه خواب

دستگاه‌های دهانی (Oral Appliances) یکی از روش‌های مورد تأیید برای درمان خروپف و آپنه خواب هستند. این دستگاه‌ها شب‌ها در دهان قرار می‌گیرند و با ایجاد تغییر در موقعیت فک پایین، زبان و کام نرم، راه‌های هوایی را باز نگه می‌دارند.

دو نوع اصلی دستگاه‌های دهانی وجود دارد:

دستگاه‌های نگهدارنده فک پایین (Mandibular Advancement Devices – MADs): این دستگاه‌ها با جلو آوردن فک پایین در طول خواب، مانع از بسته شدن راه هوایی می‌شوند.
دستگاه‌های نگهدارنده زبان (Tongue Retaining Devices – TRDs): این نوع دستگاه با نگه داشتن زبان در موقعیت جلو، از افتادن آن به عقب و انسداد راه هوایی جلوگیری می‌کند

مزایای استفاده از دستگاه‌های دهانی

استفاده از دستگاه‌های دهانی برای درمان خروپف و آپنه خواب مزایای قابل توجهی دارد:

سهولت استفاده: این دستگاه‌ها کوچک، سبک و قابل حمل هستند.
عدم نیاز به برق یا باتری: برخلاف دستگاه CPAP، این دستگاه‌ها نیازی به منبع انرژی ندارند.
آسانی در عادت‌پذیری: بسیاری از افراد سریعاً به استفاده از این دستگاه‌ها عادت می‌کنند.
عدم ایجاد صدای اضافی: بر خلاف دستگاه‌های بزرگتر مانند CPAP، دستگاه‌های دهانی بی‌صدا هستند و باعث مزاحمت برای دیگران نمی‌شوند.
قابل استفاده در سفر: به دلیل کوچک بودن، برای سفرهای کاری یا تفریحی بسیار مناسب‌اند.

معایب و چالش‌های دستگاه‌های دهانی

با وجود مزایای زیاد، استفاده از دستگاه‌های دهانی خالی از عیب نیست:

ناراحتی دهانی یا فکی: ممکن است در اوایل استفاده باعث درد فک یا دندان‌ها شود.
تغییر در موقعیت دندان‌ها: استفاده بلندمدت ممکن است باعث جابجایی جزئی در دندان‌ها شود.
خشکی دهان یا ترشح بیش از حد بزاق: برخی افراد دچار مشکلات دهانی مانند خشکی یا افزایش بزاق می‌شوند.
کارایی کمتر در موارد شدید آپنه خواب: برای موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به درمان‌های ترکیبی یا استفاده از CPAP باشد.

روش استفاده از دستگاه‌های دهانی

برای بهره‌گیری مؤثر از این دستگاه‌ها مراحل زیر پیشنهاد می‌شود:

مشاوره با دندان‌پزشک یا متخصص خواب: ابتدا باید نوع خروپف یا شدت آپنه خواب توسط متخصص بررسی شود.
ساخت سفارشی دستگاه: دستگاه باید متناسب با دهان هر فرد ساخته شود تا بهترین عملکرد و راحتی را داشته باشد.
آزمایش اولیه: پس از ساخت، دستگاه در چند شب اول مورد آزمایش قرار می‌گیرد تا تنظیمات لازم انجام شود.
بررسی‌های منظم: لازم است به طور دوره‌ای با دندان‌پزشک یا متخصص خواب ملاقات شود تا عملکرد دستگاه ارزیابی شود.

نتایج علمی و شواهد بالینی

آپنه یا خروپف چیست؟

مطالعات متعددی نشان داده‌اند که دستگاه‌های دهانی در کاهش شدت خروپف و بهبود آپنه خواب خفیف تا متوسط مؤثر هستند. برخی از این مطالعات گزارش داده‌اند که:

استفاده منظم از این دستگاه‌ها می‌تواند میزان آپنه‌ها را تا 50-70 درصد کاهش دهد.
کیفیت خواب و هوشیاری روزانه در افراد به طرز قابل توجهی بهبود می‌یابد.

چه افرادی مناسب استفاده از دستگاه‌های دهانی هستند؟

افرادی با آپنه خواب خفیف تا متوسط
کسانی که از استفاده از CPAP ناراضی هستند یا نمی‌توانند از آن استفاده کنند
افرادی که خروپف مزمن دارند و تأثیر منفی بر شریک زندگی آن‌ها گذاشته است

مراقبت و نگهداری از دستگاه دهانی

تمیز کردن روزانه: پس از هر بار استفاده، باید دستگاه را با آب ولرم و مسواک نرم تمیز کرد.
جلوگیری از قرار گرفتن در معرض گرما: دستگاه را نباید در معرض حرارت یا نور مستقیم خورشید قرار داد.
نگهداری در جعبه مخصوص: برای حفظ شکل و بهداشت، باید در جعبه مخصوص نگهداری شود.

نتیجه‌گیری

دستگاه‌های دهانی یکی از راهکارهای ساده، کم‌هزینه و مؤثر برای درمان خروپف و آپنه خواب محسوب می‌شوند. هرچند که محدودیت‌ها و معایبی نیز دارند، اما با مشاوره مناسب با پزشک یا دندان‌پزشک متخصص، می‌توان به بهترین نتیجه دست یافت. استفاده از این روش می‌تواند کیفیت خواب و در نتیجه کیفیت زندگی را به‌طور چشمگیری بهبود بخشد. اگر شما یا یکی از عزیزانتان از خروپف یا آپنه خواب رنج می‌برید، توصیه می‌شود همین امروز با یک متخصص خواب یا دندان‌پزشک مشورت کنید تا بهترین راه درمانی برایتان انتخاب شود.